خرمای شاهانی یکی از ارقام خرما در ایران است. میوه آن کشیده و دارای نوکی باریک است و رنگ آن قهوه‌ای روشن می‌باشد. خرمای شاهانی نام‌های متفاوتی دارد در میناب شاونی، در قیروکارزین و جهرم و فیروزآباد و زرین دشت فارس شونی و در حاجی‌آباد (هرمزگان) به نام خورک شانی نامیده شده‌است. یکی از مهم‌ترین و فراوان‌ترین ارقام خرمای استان فارس می‌باشد که حدود ۹۵ درصد از نخل‌های جهرم و قیروکارزین را شامل می‌شود. این نوع خرما جزء خرماهای نرم است. خرمای شاهانی به علت شیرینی زیاد و خوش‌رنگی خرمای آن، مصرف داخلی فراوان دارد. خارک این رقم نیز شیرین است و مقداری از محصول شاهانی به صورت خارَک به مصرف می‌رسد.
خرما شاهانی چیست؟
خرما شاهانی یکی از نمونه‌های لذیذ و خوش قیافه انواع خرمای ایرانی است. شهرستان جهرم در استان فارس، به عنوان خاستگاه اولیه این خرما معرفی می‌شود. از خرما شاهانی می‌توان برای فواید بسیار زیاد آن بهره‌مند شود. درمان کم‌خونی، دریافت انرژی زیاد، دور شدن از خستگی، کاهش استرس، عملکرد خوب قلب، پیشگیری از بیماری‌های رایج عفونی، کاهش التهاب، جوان‌سازی پوست، زیبایی مو و تقویت استخوان‌ها، تنها بخشی از خواص خرما شاهانی هستند. تمام این ویژگی‌های خرما شاهانی به دلیل وجود انواع ویتامین شامل ویتامین C، ویتامین B، ویتامین A، پروتئین، قند طبیعی، فیبر و مواد معدنی مثل فسفر، کلسیم، پتاسیم، منیزیم و آهن است.
ویژگی‌های خرمای شاهانی چیست ؟
در این قسمت به بررسی شکل ظاهری خرمای شاهانی می پردازیم، شکل خرما شاهانی کشیده، باریک و به صورت بیضی است. قد آن در بین انواع خرما، بلندتر است. پوست آن نازک و کمی چروکیده است. قهوه‌ای روشن، رنگی است که خرمای شاهانی بعد از اینکه کاملاً رسیده شد، به خود می‌گیرد. به عبارتی دیگر، نسبت به خرمای مضافتی و کلوته روشن‌تر است. طول 4 و عرض 2 سانتی‌متری، اندازه‌ای است که معمولاً برای خرما شاهانی در حالت طبیعی وجود دارد. گاهی به رنگ قهوه‌ای تیره و زرد هم دیده می‌شود. از نظر دسته‌بندی، خرمای شاهانی در گروه خرماهای مرطوب قرار می‌گیرد. رطوبت این خرما از 25 درصد کمتر است. ضمن اینکه در حالت خشک و نیمه مرطوب هم می‌توان استفاده نمود.
جدول ارزش غذایی خرما شاهانی
یکی از راه‌های تقویت سلامت جسم، تغذیه سالم و مفید است. خرما شاهانی یکی از خوراکی‌هایی است که علاوه بر طعم لذیذش، دارای ارزش غذایی کاملاً غنی است. همراه با مصرف چند دانه از خرمای شاهانی، بسیاری از مواد معدنی، ویتامین‌ها و پروتئین مورد نیاز بدن، دریافت می‌شود. جدول زیر، ارزش تغذیه‌ای این خرما را نشان می‌دهد.کلسیم برای استحکام استخوان‌ها نیاز است. آهن بدن هم برای جلوگیری از کم‌خونی باید کافی باشد. آنتی‌اکسیدان برای پیشگیری از بیماری‌های مختلف رایج و عفونی ضرورت دارد. فیبر برای سلامتی سیستم گوارش و بینایی بیشتر چشم‌ها از طریق دریافت ویتامین A است. افزایش انرژی و دوری از استرس هم با حضور به اندازه پتاسیم، منیزیم و سیار مواد معدنی به دست می‌آید. جدول ارائه شده در مورد ارزش تغذیه این نوع از انواع خرما که این موضوع را بیان می‌کند، مصرف آن، حال بسیاری از افراد را خوب می‌کند.
خواص خرما شاهانی چیست؟
همان‌طور که در مطالب قبل بیان شد، ترکیبات موجود در خرما شاهانی، آن را تبدیل به یک منبع بسیار مفید برای تقویت سلامتی و انرژی بدن کرده است.
کمک به بهبود دستگاه گوارش:هر عضو بدن برای اینکه عملکرد خوبی داشته باشد، نیاز به مواد معدنی یا ویتامین خاصی دارد. روده، معده و به طور کلی دستگاه گوارش هم از نواحی بسیار حساس و مهم بدن هستند که کمبود هر کدام از نیازهای آن‌ها، منجر به اختلال در عملکرد خواهد شد. فیبر غذایی، از گزینه‌های ضروری جهت حفظ سلامت سیستم گوارش است. از آنجایی که خرما شاهانی سرشار از فیبر است، برای بهبود حرکت روده، هضم راحت غذا، تقویت دستگاه گوارش، سلامت معده و همین‌طور پیشگیری از ابتلا به یبوست و بواسیر همانند دارو عمل می‌کند.
کمک به تامین ویتامین بدن: گاهی علت مصرف یک غذا یا نوشیدنی خاص، رساندن ویتامین موجود در آن به بدن است؛ بنابراین دانستن این که کدام خوراکی حاوی چه نوع ویتامینی است، اهمیت زیادی دارد. خرما شاهانی به تنهایی دارای ویتامین‌های A، ویتامین‌های گروه B و ویتامین C است. از همین رو، خوب است بدانید هر گاه بدن نیاز به دریافت ویتامین‌های مختلف داشت، استفاده از چند دانه خرما شاهانی می‌تواند این نیاز را برآورده کند.
کمک به جلوگیری از ورورد باکتری: خرما شاهانی از حضور آنتی اکسیدان هم بهره می‌برد. گزینه‌ای که برای پیشگیری از انواع بیماری‌های رایج مثل سرماخوردگی و عوامل ویروسی دیگر مفید است. کمبود این ماده مفید در بدن باعث می‌شود تا انواع باکتری، ویروس و عفونت راحت‌تر وارد بدن شوند. از همین جهت مصرف خرما شاهانی مانعی برای این عوامل بیماری‌زا خواهد شد.
جایگزین خوبی قند و شکر سفید:مصرف هر خوراکی که نیاز به شیرین شدن دارد، معمولاً با قند یا شکر سفید همراه می‌شود. این شیرین کننده‌های مصنوعی، برای بدن مضر هستند و به مرور زمان موجب بروز بیماری‌های مختلف مثل دیابت و چاقی خواهند شد. از همین رو بهتر است، با مورد مفید دیگری جایگزین شود. خرما شاهانی را می‌توان به عنوان یک شیرین کننده طبیعی در انواع غذاها در نظر گرفت. در این صورت علاوه بر شیرین شدن خوراکی و طعم خوبی که به آن داده می‌شود، خواص درمانی آن هم به حفظ سلامتی بدن کمک می‌کند.
طبع خرما شاهانی چیست؟
خرما شاهانی، طبیعت گرم و خشک دارد. کسانی که بلغمی هستند و از واکنش‌های آزاردهنده‌ای که ناشی از سرمای زیاد بدنشان است، رنج می‌برند، می‌توانند خرما شاهانی را مصرف کنند؛ زیرا در این صورت، طبیعت بدن آن‌ها اصلاح می‌شود و به تعادل می‌رسند. مصرف خرما شاهانی برای کسانی که مزاج گرم دارند، احتمالاً افزایش حرارت درون بدن آن‌ها را بالا می‌برد؛ بنابراین، توصیه می‌شود این افراد نسبت به استفاده خرما شاهانی، احتیاط کنند؛ زیرا ممکن است شاهد عوارضی مثل التهاب، قرمزی پوست و جوش‌های زیرپوستی شوند.
فصل برداشت خرما شاهانی چه زمانی است؟
خرمای شاهانی را می‌توان در سه حالت مصرف نمود؛ یعنی از وقتی که خارک است تا زمانی که به خرمای کاملاً رسیده تبدیل شود، قابل برداشت و استفاده خواهد بود. زمان برداشت هم از شهریور تا مهر ماه است.
شرایط نگهداری خرما شاهانی چیست؟
خرمای شاهانی را می‌توان در محیطی که به دور از آلودگی و دمای آن بین منفی 5 تا 10 درجه سانتی‌گراد باشد، نگهداری نمود. ضمن اینکه لازم است نور و تهویه محیط هم مناسب باشد.
